วิธีป้องกันคลอดก่อนกำหนด
ท่าน อ.นพ.ไพจิตร์ วราชิต ปลัดกระทรวงสาธารณสุข (สธ.) ให้สัมภาษณ์ว่า
สถิติคลอดก่อนกำหนดในไทยยังน่าห่วงมาก คือ 64,000-80,000 คน/ปี [ ไทยรัฐ ]
การคลอดก่อนกำหนดเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เด็กแรกคลอดตายหรือพิการ
...
กลุ่มที่มีภาวะเสี่ยงคลอดก่อนกำหนดที่อาจารย์กล่าวไว้ได้แก่
(1). หญิงตั้งครรภ์ที่อายุน้อยกว่า 17 ปี หรือมากกว่า 35 ปี > ช่วงที่ปลอดภัยสำหรับการตั้งครรภ์ คือ 20-30 ปี
และควรกินผัก-ผลไม้ทั้งผล หรือวิตามินบีที่ชื่อ "กรดโฟลิค - โฟเลต (folic acid / folate)" ล่วงหน้าก่อนคิดจะตั้งครรภ์ 3 เดือนขึ้นไป
เพื่อลดโอกาสระบบประสาท (หัวกะโหลก-สมอง-ไขสันหลัง-กระดูกสันหลัง) เด็กในครรภ์ผิดปกติให้น้อยลง
...
(2). มีการ อักเสบในทางเดินปัสสาวะ > ป้องกันได้ด้วยการดื่มน้ำให้พอ, ไม่นั่งหรือนอนนานในช่วงที่ไม่ได้นอนหลับ,
ลุกขึ้นยืนหรือเดินอย่างน้อยทุก 1-2 ชั่วโมง, ไม่กลั้นปัสสาวะ
(3). การอักเสบ ในช่องปากและฟันที่ไม่ได้รับการรักษา > ป้องกันได้ด้วยการฝึกแปรงฟันให้ถูกวิธี ใช้แปรงฟันขนอ่อนหรืออ่อนมาก
แปรงเบาๆ ให้ทั่วถึง ใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์ ใช้ไหมขัดฟัน และตรวจฟันกับอาจารย์หมอฟัน ทุก 6-12 เดือน (ถ้าทำได้)
...
(4). มีประวัติดื่มเหล้า สูบบุหรี่ ใช้สารเสพติดระหว่างตั้งครรภ์
(5). ตั้งครรภ์แฝด มีปัญหารกเกาะต่ำ หรือมีความผิดปกติของมดลูก เช่น มีเนื้องอกที่มดลูกหรือปากมดลูกผิดปกติ ฯลฯ
...
(6). มีโรคเรื้อรัง โดยเฉพาะเบาหวาน ความดันโลหิตสูงในระหว่างตั้งครรภ์ > ป้องกันได้ด้วยการออกแรง-ออกกำลังเป็นประจำ
ควบคุมอาหาร ระวังอย่าให้อ้วนตั้งแ่ต่เด็ก
เมื่อรู้ว่า ตั้งครรภ์แล้วควรรีบไปฝากครรภ์
...
อาจารย์แพทย์ สถาบันเมโยคลินิก US กล่าวว่า สาเหตุที่ทำให้เกิดภาวะคลอดก่อนกำหนด (preterm labor) ที่พบบ่อยที่สุดได้แก่
(คนที่อยู่ๆ ก็คลอดก่อนกำหนดโดยไม่มีสาเหตุเหล่านี้ก็มี แต่มีเป็นส่วนน้อย) [ Mayoclinic ]
(1). ประวัติคลอดก่อนกำหนดมาก่อน เพิ่มโอกาสเป็นซ้ำ
(2). ท้องแฝดสอง (twins; twi- = ทวิ = 2), แฝดสาม (triplets; tri- = ไตร = 3), หรือแฝดอื่นๆ (multiples)
(3). มีความผิดปกติของมดลูก ปากมดลูก หรือรก เช่น มีเนื้องอกมดลูกบางชนิด-บางตำแหน่ง ฯลฯ
(4). สูบบุหรี่ - ยาเส้น
(5). ดื่มแอลกอฮอล์
(6). ติดยาเสพติด
(7). ติดเชื้อระบบสืบพันธุ์ส่วนล่าง หรือติดเชื้อเข้าไปในน้ำคร่ำ
(
. โรคเรื้อรัง เช่น ความดันเลือดสูง เบาหวาน ฯลฯ
(9). น้ำหนักสุดโต่ง คือ ผอมมากๆ หรืออ้วนมากๆ
(10). น้ำหนักเพิ่มขึ้นน้อยมาก หรือเพิ่มขึ้นเร็วมากกว่าเกณฑ์ปกติ
(11). เหตุการณ์เครียดอย่างแรง เช่น คนที่รักเสียชีวิต ทำร้ายร่างกายกันในบ้าน ฯลฯ
(12). แท้งมาก่อนหลายครั้ง (miscarriages)
...
วิธีป้องกันได้แก่ [ Mayoclinic ]
(1). ฝากครรภ์แต่เนิ่นๆ ก่อน 12 สัปดาห์ ไปตรวจตามนัด และทำตามคำแนะนำของหมอใกล้บ้าน
(2). กินอาหาร สุขภาพให้ครบทุกหมู่ โดยเฉพาะกรดโฟลิคหรือโฟเลต (วิตามิน B ชนิดหนึ่ง) ซึ่งมีในผักผลไม้สดทั้งผล
หรือวิตามินรวม, ธาตุเหล็ก, แคลเซียม, โปรตีน
(3). ป้องกัน-ตรวจเช็ค-ดูแลรักษาโรคเรื้อรัง โดยเฉพาะเบาหวาน ความดันเลือดสูงให้ดี
(4). ปรึกษาหมอใกล้บ้านว่า ช่วงต่างๆ ของการตั้งครรภ์จะทำงาน ออกแรง-ออกกำลัง หรือร่วมเพศได้แค่ไหนอย่างไร
(5). ไม่สูบบุหรี่ - ไม่ดื่มแอลกอฮอล์- ไม่เสพยาเสพติด
(6). บริหารความเครียดให้ได้
(7). ใส่ใจสุขภาพช่องปาก (เหงือก-ฟัน)
(
. ป้องกันการ ติดเชื้อ โดยเฉพาะล้างมือด้วยสบู่ หรือถูมือด้วยเจลแอลกอฮอล์ก่อนกินอาหาร-ดื่มน้ำ-เข้าบ้าน (กรณีออกนอกบ้าน)
-เข้าที่ทำงาน, หลังใช้ของร่วมกับคนอื่น-หลังเข้าห้องน้ำ-สัมผัสสัตว์เลี้ยง (ไม่ควรคลุกคลีกับสัตว์เลี้ยงในระหว่างตั้งครรภ์)
(9). ไม่นั่งหรือยืนนิ่งๆ นาน, ไม่กลั้นปัสสาวะ และดื่มน้ำให้มากพอ เพื่อป้องกันการติดเชื้อระบบทางเดินปัสสาวะ
...
อาการที่บ่ง ชี้ว่า เสี่ยงต่อการคลอดก่อนกำหนดได้แก่ มดลูกหดตัวเกิน 8 ครั้ง/ชั่วโมง,
ปวดหลังส่วนล่างแบบปวดตื้อๆ ปวดเรื่อยๆ ไม่ใช่ปวดเป็นพักๆ, รู้สึกมีแรงกดที่เชิงกราน-หัวเหน่า, ท้องเสีย,
ตกเลือดหรือมีเลือดออกทางช่องคลอด, มีน้ำเดิน (น้ำไหลออกทางช่องคลอด)
