8 เรื่องเพิ่มเสี่ยงเป็นหมัน+มีลูกยาก
สำนักข่าว WSJ ตีพิมพ์เรื่อง 'Surprising causes of male infertility' = "สาเหตุ (น่าประหลาดใจ) ทำผู้ชายมีลูกยาก (เป็นหมัน)"
เครื่องจักรผลิตลูกของผู้ชาย (อัณฑะ / ไข่ 2 ใบ / เจ้าห้อย) เป็นอะไรที่น่าทึ่งมาก เนื่องจากมันผลิตอสุจิ หรือสเปิร์ม (sperm) ได้ประมาณ 1,000 ตัวต่อการเต้นของหัวใจ 1 ครั้ง
ชีพจรหรืออัตราการเต้นหัวใจของคนส่วนใหญ่อยู่ในช่วง 60-100 ครั้ง/นาที
คนที่ออกแรง-ออกกำลังถึง "พี้ค (peak = จุดสูงสุด; ในที่นี้หมายถึงเหนื่อยเต็มที่ หรือออกกำลังอย่างหนัก 20 นาที/ครั้ง, 3 ครั้ง/สัปดาห์
หรือมากกว่านั้น)" เช่น นักกีฬาชั้นนำ ฯลฯ มักจะมีความดันเลือด และชีพจรต่ำกว่าประชากรทั่วไป คือ
ลดลงจนใกล้ 40-50 ครั้ง/นาที [ mayoclinic ]
เฉลี่ยแล้ว... เครื่องจักรผลิตลูกของผู้ชายผลิตอสุจิได้ประมาณ 80 x 1,000 = 80,000 ตัว/นาที
โชคดีที่อสุจิส่วนน้อยมากเท่านั้นที่จะมีโอกาสเข้าไปผสมกับไข่ของว่าที่คุณแม่ ไม่อย่างนั้นคนคงจะล้นโลกมากกว่านี้
ผู้ชายจะมีโอกาสได้ลูกสมใจน้อยลงถ้ามีอะไรไปทำร้ายกระบวนการผลิตอสุจิได้แก่ การกระทบกระแทกหรืออุบัติเหตุต่ออัณฑะ
(เช่น ตกที่สูงคร่อมตอ ฯลฯ), สูบบุหรี่ ดื่มหนัก (แอลกอฮอล์) ฯลฯ
ข้อดีของการที่อัณฑะให้ห้อยอยู่นอกร่างกาย คือ การสร้างอสุจิจะเป็นไปด้วยดีที่อุณหภูมิต่ำกว่าร่างกายเล็กน้อย
อะไรที่ทำให้คุณห้อยร้อนจะทำให้อัตราการสร้างอสุจิลดลง
ตัวอย่าง เช่น ขี่จักรยานนาน โดยไม่มีช่วงพักสลับ, วางคอมพิวเตอร์แลปท็อปบนตัก, นั่งนานๆ โดยไม่ลุก ฯลฯ
ภาวะมีลูกยาก (inferlity) นิยามจากการไม่มีลูกใน 1 ปีหลังอยู่ร่วมกับแฟน โดยไม่คุมกำเนิด, สถิติในคนอเมริกันพบประมาณ 1/6
หรือคนคู่ 6 คน จะมีปัญหามีลูกยาก 1 คน
อ.ดร.เซฟ โรสเซนแวคส์ และ อ.ดร.มาร์ก โกลด์สตายน์ เขียนไว้ในหนังสือ 'A baby at last! (ในที่สุดก็ได้ลูก!)' ว่า
สาเหตุการมีลูกยากเกิดจากผู้ชาย 40%, ผู้หญิง 40%, และสาเหตุสองฝ่าย 20%
ข่าวดี คือ ภาวะมีลูกยากรักษาได้ 70% และประมาณ 25% กลับไปมีลูกได้หลังหยุดทำร้ายอสุจิ เช่น ไ
ม่นั่งบนอานมอเตอร์ไซค์ที่ตากแดดนาน (ถ้าจะนั่ง... ให้ปูผ้าขนหนูรองก่อน), ไม่ลงอ่างน้ำอุ่นจัดนาน ฯลฯ
ปัจจัยที่ทำให้ผู้ชายมีลูกยากได้แก่
(1). ฮอร์โมนเพศชาย (testosterone) ต่ำเกิน-สูงเกิน
การสูบบุหรี่ ดื่มหนัก สูบกัญชา เสพโคเคน กินยาแก้ปวดที่เข้าฝิ่น (พบในยาแก้ปวดแบบแรง ยาแก้ไอบางชนิด)
ทำให้ปริมาณและคุณภาพต่ำลง
อสุจิที่ดีมีความสามารถในการว่ายหรือดำน้ำไปข้างหน้า ไม่ว่ายเป็นวงกลม-วงรี หรือแน่นิ่ง,
ถ้าสูบบุหรี่หรือดื่มหนัก จะพบอสุจิแช่อิ่มเป็นเรือดำน้ำมากขึ้น
ถ้าใช้ยาเป็นประจำ, ควรนำยาไปปรึกษาหมอหรือเภสัชกรใกล้บ้านเสมอว่า ยานี้เพิ่มเสี่ยงมีลูกยากหรือไม่
ผู้ชายที่ใช้ฮอร์โมนเพศชายเสริมกล้าม อาจพบกล้ามโตขึ้น เจ้าห้อยเล็กลง และปริมาณอสุจิลดลงได้ชั่วคราว
เนื่องจากสมองเข้าใจผิดคิดว่า ฮอร์โมนสูงเกิน เลยหยุดผลิตชั่วคราว (2-3 เดือน)
(2). การได้รับรังสีปริมาณสูง เช่น เอกซเรย์ที่ใช้ในการวินิจฉัย-รักษาโรค ฯลฯ
(3). อัณฑะร้อน
.การนั่งนาน แช่หรืออาบน้ำอุ่นจัด อาจทำให้น้องๆ (...) ร้อน และสร้างอสุจิน้อยลง
การศึกษาหนึ่งพบว่า การวางคอมพิวเตอร์ (แลปท็อป) ไว้ที่ตัก 1 ชั่วโมง อาจทำให้เจ้าห้อยร้อนขึ้นได้จนถึง 2.8 C (องศาเซลเซียส),
ทางที่ดี คือ วางคอมฯ บนโต๊ะ
ส่วนการสวมกางเกงในชนิดขาสั้น (boxers = กางเกงนักมวย) หรือแบบเล็ก-รัดรูป (brief) ไม่ได้ทำให้อัณฑะร้อนต่างกัน
(4). อุบัติเหตุ
อสุจิหรือสเปิร์มสร้างขึ้นในระบบท่อที่มีผนังกั้นอย่างดี ไม่มีโอกาสสัมผัสกับระบบภูมิต้านทาน หรือเม็ดเลือดขาว
ทำให้ระบบภูมิคุ้มกัน "ไม่รู้จัก" และรู้สึกว่า อสุจิเป็นของแปลกปลอม
อุบัติเหตุอาจทำให้ระบบท่ออสุจิแตก หรือรั่ว, ทำให้อสุจิบางส่วนสัมผัสกับระบบภูมิต้านทาน หรือเม็ดเลือดขาว
เกิดภูมิต้านทานแบบ "ทำลายอสุจิ (antisperm antibodies)" ได้
ตัวอย่างเช่น การเมาแล้วขับ ง่วงแล้วขับ ตกที่สูงคร่อมตอ โดนลูกบอลกระแทกน้อง
(ขอให้สังเกตว่า นักฟุตบอลอาชีพมักจะ "กุมน้องๆ" ไว้เวลายืนบังลูกโทษเสมอ) ฯลฯ
อสุจิที่โดนระบบภูมิคุ้มกันทำลายจะเดี้ยง เคลื่อนไหวได้ช้าหรือผิดปกติ
ซึ่ง อ.ดร.จอห์น อมอรี จากมหาวิทยาลัยวอชิงตัน แนะนำว่า
วิธีที่ดี คือ ใส่กระจับ (wearing a cup) แบบนักมวยไทยก่อนเล่นกีฬาประเภทกระทบกระแทก
(5). กามโรค
คนอเมริกันเป็นกามโรค เช่น หนองใน หนองในเทียม ฯลฯ มากถึง 1/2 ก่อนอายุ 35 ปี,
หรือถ้าเห็นคนอเมริกัน 2 คนก็พอจะบอกได้ว่า 1 คนเคยเป็นกามโรคมาแล้ว
หนองในและหนองในเทียมอาจทำให้มีหนองไหล ปัสสาวะแสบขัดในผู้ชาย, ในผู้หญิงอาจทำให้เป็นหนองใน
เชิงกรานอักเสบ หรืออักเสบแบบอ่อนมากๆ จนอาจไม่มีอาการ แต่เพิ่มเสี่ยงท่อรังไข่ตีบตัน
ท่อรังไข่ที่ตีบเพิ่มเสี่ยงท้องนอกมดลูก ส่วนท่อรังไข่ที่ตันเพิ่มเสี่ยงเป็นหมัน
การศึกษาในไทยพบว่า เด็กผู้หญิงที่ไม่เมามักจะไม่เสียตัว ตรงนี้ป้องกันได้บางส่วนด้วยการสุ่มตรวจแอลกอฮอล์ในลมหายใจให้บ่อย
ห้ามโฆษณาเหล้า ห้ามขายเหล้าขวดเล็ก ห้ามตวงเหล้าขายปลีก เช่น ทำเป็นยาดอง ฯลฯ
(6). อ้วน
เนื้อเยื่อไขมันที่เพิ่มขึ้นในโรคอ้วนสร้างฮอร์โมนเพศหญิง (estrogen) ได้, อาจทำให้ความต้องการทางเพศลดลง การสร้างอสุจิลดลง
ตรงกันข้าม, การออกแรง-ออกกำลังหนักมากๆ เช่น ผู้ชายที่วิ่งมากกว่า 160 กม./สัปดาห์ อาจทำให้ระดับฮอร์โมนเพศชาย
และการสร้างอสุจิลดลง
อ.ดร.โกลด์สตายน์ แนะนำว่า ไม่ควรใส่กางเกงฟิต (คับ) ขี่จักรยานต่อเนื่องเกิน 48.28 กม./ครั้ง,
ถ้าหลีกเลี่ยงไม่ได้... ควรเปลี่ยนอานจากชนิดแคบ-แข็ง เป็นชนิดกว้าง-ไม่แข็งมากแทน
(7). สารเคมี
ยาฆ่าแมลง โลหะหนัก เช่น ตะกั่ว (พบมากในตู้น้ำเย็นจากตู้กดที่เชื่อมด้วยตะกั่ว, ก๋วยเตี๋ยว-น้ำซุปจากหม้อที่เชื่อมด้วยตะกั่ว),
หมึกพิมพ์ (เช่น อ่านหนังสือพิมพ์แล้วไม่ล้างมือด้วยสบู่ สัมผัสสีทาบ้านแล้วไม่ล้างมือด้วยสบู่ ฯลฯ) ฯลฯ ทำให้ปริมาณ
หรือความสามารถในการว่าย-ดำน้ำของอสุจิตกลงได้
สาร BPA (bisphenol A) ที่พบในพลาสติกใส-แข็งหนา หรือพลาสติกประเภทตกไม่แตก เช่น ขวดนมเด็ก ขวดน้ำดื่ม ฯลฯ
มีฤทธิ์คล้ายฮอร์โมนเพศหญิง
การศึกษาเกี่ยวกับผลกระทบของสารนี้ต่อการมีลูกยากยังไม่ชัดเจน ทว่า... ปลอดภัยไว้ก่อนน่าจะดี
ตัวอย่าง เช่น สารนี้ใช้เคลือบด้านในอาหารกระป๋อง ฯลฯ การไม่กินอาหารกระป๋องทุกวัน ให้มีช่วงเว้นวรรคบ้าง น่าจะปลอดภัยกว่ากินทุกวัน
(
. คลื่นวิทยุ
การศึกษาเรื่องผลกระทบของคลื่นวิทยุ หรือคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้าบริเวณใกล้โทรศัพท์มือถือยังไม่ชัดเจน
อย่างไรก็ตาม, การหลีกเลี่ยงไม่เก็บโทรศัพท์มือถือไว้ในกระเป๋ากางเกง ไม่เหน็บไว้กับเข็มขัดทางด้านหน้า
(เก็บไว้ตรงช่องหูเข็มขัดด้านข้าง หรือค่อนไปด้านหลังลำตัว) ฯลฯ ให้ไกลเจ้าห้อยไว้ก่อนน่าจะดี